Grupos de Artes Marciais e Rituais na formação de Partidos Políticos em Timor-Leste

Autores

DOI:

https://doi.org/10.53930/27892182.dialogos.7.32

Palavras-chave:

partidos políticos, grupos de artes marciais e rituais, Timor-Leste

Resumo

As artes marciais e os grupos rituais são uma combinação de atividades esportivas que envolvem aspectos físicos e espirituais com o objetivo de autodefesa. Essa atividade foi proibida há alguns anos e descriminalizada recentemente em 2022. No entanto, a existência dessas duas atividades esportivas revela um debate controverso. Este artigo analisa a relação entre partidos políticos e grupos de artes marciais e rituais. Para isso, foram utilizados dados secundários coletados de documentos de relatórios governamentais, organizações não-governamentais e publicações de pesquisas acadêmicas similares. Os resultados deste estudo indicam que há de fato um interesse pelos partidos políticos. No entanto, a despeito da motivação que mobilizou um grande número de filiações partidárias, a influência das artes marciais e dos grupos rituais passou a ser a espinha dorsal do apoio dos partidos políticos.

Downloads

Não há dados estatísticos.

Biografia Autor

Jacques Alves, Diponegoro University (Indonésia)

Mestrando em Ciências Sociais pela Diponegoro University, Indonésia. Ex-investigador da Assosiasaun Timoriana (AT). Co-fundador do Timor-Leste Youth Diplomacy Center e investigador independente.

Referências

Amado, J. (2022). Governu preve millaun 2,6 harii sede grupu artes marsial. Tatoli, 04 maiu, 2022. Retrieved: https://tatoli.tl/2022/05/04/governu-preve- e-millaun-26-harii-sede-grupu-arte-marsial/ Asesu 15 setembru, 2022.

Antil Tatoli, I. (2022). Armanda Berta tau prioridade ba dezemvolve ekono- mia, hadia kondisaun F-FDTL no PNTL. Dili, Dom-Aleixo, Timor-Leste, 03 march 2022. Retrieved: https://www.youtube.com/watch?v=X1TdmzXAA_g Accessed 20 September 2022.

Aspinall, E., & Scambary, J. (2017). Fighting corruption with spiritual power in East Timor. New Mandala. Retrieved: https://www.newmandala.org/fi- ghting-corruption-spiritual-power-east-timor/ Accessed 20 September 2022.

Belun, (2014). Dynamics of martial arts related conflict and violence in Timor- Leste. ONG Belun Policy Brief, May.

Boarccaech, A. (2013). A diferença entre os iguais. São Paulo: Porto de Ideias.

Carapic, J., & Jütersonke, O. (2012). Understanding the tipping point of urban conflict: the case of Dili, Timor-Leste. Working paper series, n. 4. University of Manchester.

Cardoso, B. (2022). Arte Ritual 77 Liderado Santiago ho Armando Saldanha Hamutuk ho Membru Apoio Horta ba PR. Dili, Dom-Aleixo, Timor-Leste, 28 February 2022. Retrieved: https://www.youtube.com/watch?v=WXdPWc73Z- ZY Accessed 20 September 2022.

CEPAD. (2010). Timor-Leste: Povu nia Dalan no Lian ba Dame. Ita Moris ho hakmatek maibe la’os ho dame. Dili: CEPAD/Interpeace.

CRDTL. (2002). Constitution of the Democratic Republic of Timor-Leste. Dili: Republica Democratica Timor-Leste.

Dunn, J. (2003). East Timor: A Rough Passage to Independence. Australia: Longueville Books.

Fonseca, A. (2022). PM Taur Husu Organizasaun Arte Marsial Kria Dame Iha Timor-Leste. Tatoli, 26 maiu, 2022. Retrieved: https://tatoli.tl/2022/05/26/ pm-taur-husu-organizasaun-arte-marsial-kria-dame-iha-timor-leste/ Accessed 15 September 2022.

GMNTV. (2022). PUDD deklara fo apoiu masimu ba kandidatu Eis Padre “Martinho Gusmao” iha ElPrez. Dili, Dom-Aleixo, Timor-Leste, 05 February 2022. Retrieved: https://www.youtube.com/watch?v=PjIRLTO-CGg Accessed 19 September 2022.

James, F. (2017). Timor-Leste election: Disenfranchised youth’ party wins first seats in parliamentary. ABC News, Australia, 23 July, 2017. Retrieved from: https://www.abc.net.au/news/2017-07-23/disenfranchised-youth-party-wins- -seats-in-timor-leste-election/8736032 Accessed 10 September 2022.

Jornal da República. (2016). Lei No.2/2016 - Lei Partido Politico. Dili: Jornal da República.

Klibur-Post. (2022). Sekjer PSHT Dehan CNRT Mak Fahe Loromonu & Lorosae No 77, KORK, IKS, KOLIMAU. Dili, Dom-Aleixo, Timor-Leste, 14 April 2022. Retrieved: https://www.youtube.com/watch?v=2w6XZyVa_bM Accessed 18 September 2022.

La’o-Hamutuk, L. (2019). 2017 Parliamentary Election: 22, July 2017, atu- aliza 11 janeiru 2019. Retrieved: https://www.laohamutuk.org/Justice/2017/ ElPar/17ParlElec.htm Accessed 18 September 2022.

Myrttinen, H. (2010). Histories of Violence, State of Denial – Militias, Martial Arts Masculinity in Timor-Leste. PhD Thesis. South Africa: University of Kwazulu-Natal.

Pawelz, J. (2015). Security, Violence, and Outlawed Martial Arts Groups in Timor-Leste. Asian Journal of Peacebuilding Vol. 3 N. 1, pp. 121-136. https://doi.org/10.18588/201505.000039

Pawelz, J., & Myrttinen, H. (2012). Wahlen in Timor-Leste: Feuerprobe fur Sicherheit und Konsolidierung. GIGA Focus Asien 7/2012. Hamburg: GIGA German Institute of Global and Area Studies.

Ramadhanti, R. (2018). Political parties and Democracy. Journal Democracy & Self-government Region, v. 16, n. 3, pp. 165-256.

Scambary, J. (2006). A survey of gangs and youth groups in Dili, Timor- Leste. Dili.

Shoesmith, D. (2011). Political Parties and Groupings of Timor-Leste. Australian Labor International. Australian Capital Territory Australian Labor Party.

Strating, R. (2018). Timor-Leste in 2017: A State of Uncertainity. Southeast Asian Affairs 2018, edited by Malcolm Cook and Daljit Singh, Singapore: ISEAS Publishing, pp. 391-404. https://doi.org/10.1355/9789814786843-024

Tylor, J. G. (1990). The Indonesian Occupation of East Timor 1974-1989: A Chronology. Catholic Institute for International Relations.

Downloads

Publicado

2022-11-17

Como Citar

Alves, J. (2022). Grupos de Artes Marciais e Rituais na formação de Partidos Políticos em Timor-Leste. Diálogos, 7, 45–60. https://doi.org/10.53930/27892182.dialogos.7.32